زیست شناسی عجیب یک ماهی با عمر یک قرن!

عموما در نظر ما این طور است که بیشتر انسان‌ها عمر بیشتری نسبت به ماهی‌ها دارند و یک گونه از آنها موسوم به "تهی‌خارها" که عمری نسبتا طولانی دارد، تقریباً ۲۰ سال عمر می‌کند.

اما یک تحقیق جدید که در مجله Current Biology منتشر شده است، نشان داد که "تهی‌خارها" نیز مانند کوسه‌های اعماق دریا در واقع می‌توانند یک قرن هم عمر کنند و روند پیری آن می‌تواند با تغییرات آب و هوایی مرتبط باشد.

دانشمندان علائم موجود در مقیاس نمونه‌های موجود در موزه را مورد بررسی قرار دادند که بی‌شباهت به ارزیابی حلقه‌های درخت برای تعیین سن درختان نبود. محققان فکر می‌کنند که این ماهی‌های دارای طول عمر صد ساله تنها در اواخر میانسالی تولید مثل می‌کنند.

محققان پس از بررسی دو جنین دریافتند که هر دو تقریباً پنج ساله هستند! درست خواندید، جنین‌های "تهی‌خار" می‌توانند پنج سال قبل از تولد زندگی کنند.

تهی‌خار یا سیلَکانت(Coelacanth) راسته‌ای کمیاب از ماهی‌ها است که باستانی‌ترین ماهی‌های گوشتی‌باله زنده را تشکیل می‌دهند. از آنجا که تهی‌خارها تنها دو گونه زنده دارند و هر دو گونه نیز با انقراض روبرو هستند این راسته در معرض خطرترین راسته جانوری در جهان دانسته شده ‌است.

پیش از این باور بر این بود که تهی‌خارها در کرتاسه پسین منقرض شده‌اند، تا اینکه در سال ۱۹۳۸ گونه‌ای از آنها در نزدیکی کرانه‌های آفریقای جنوبی یافت شد. تهی‌خارها طی حدود ۴۰۰ میلیون سال گذشته تغییر کمی کرده‌اند و به این خاطر پیش از این آنها را یکی از فسیل‌های زنده به‌شمار می‌آوردند اما پژوهش‌های اخیر نشان داده که تفاوت‌های زیادی در بدن تهی‌خارهای مختلف وجود دارد.

"کلیگ ماهه" دانشمند واحد تحقیقات شیلات دریای شمال در فرانسه گفت: به نظر می‌رسد که "تهی‌خار" یکی از کندترین روندهای پیری را در میان ماهی‌ها و نزدیک به کوسه‌های دریای عمیق داشته باشد.

این روند کند پیری در سایر موجودات دارای عمر طولانی معمول است، اما در ماهی‌ها عادی نیست.

"ماهه" توضیح داد: گونه‌های دارای عمر طولانی که با پیری آهسته و باروری نسبتاً کم شناخته می‌شوند، به دلیل میزان جایگزینی بسیار پایین در معرض اغتشاشات طبیعی یا انسانی بسیار آسیب‌پذیر هستند.

یکی از دلایل افزایش سن در انسان به تکثیر دی‌ان‌ای مربوط می‌شود. "تلومرها" درپوشی در انتهای هر رشته دی‌ان‌ای هستند که از کروموزوم‌های ما محافظت می‌کنند و آنها بخشی حیاتی از سلول‌های انسان هستند. رشته‌های دی‌ان‌ای بدون این درپوش، آسیب دیده و این آسیب موجب کاهش کارایی سلول‌ها می‌شود.

هر بار که سلول انسانی خود را کپی می‌کند، تلومرها از بین می‌روند. بنابراین به طور طبیعی، یک ایده برای طولانی کردن یا افزایش عمر، شامل کند کردن فرسایش تلومرها و در نتیجه کاهش میزان فرسایش دی‌ان‌ای است.

این مطالعه جدید، دی‌ان‌ای "تهی‌خار" را مورد بررسی قرار نداد، در عوض شواهد خارجی شامل بررسی سن و تجزیه و تحلیل گردش خون در این موجودات را بررس کرد. "ماهه" گفت: بررسی‌های ما نشان داد که طول عمر تهی‌خارها حداکثر پنج برابر بیشتر از آنچه قبلا تصور می‌شد، است و عمر این موجودات می‌تواند به یک قرن هم برسد. دلیل آن نیز این است که یک عامل بیولوژیکی در طول عمر غیرمعمولی این موجودات می‌تواند تلومرهای آن را درگیر کند.

"ماهه" افزود: اطلاعات جدید ما در مورد زیست شناسی و تاریخچه زندگی تهی‌خارها برای حفاظت و مدیریت این گونه حیاتی است. تجزیه و تحلیل میکروشیمیایی این موجودات ممکن است رابطه‌ای بین پیری کند و دما(تغییرات اقلیمی) را مبنی بر اینکه عوامل محیطی به طور بالقوه در روند پیری تأثیر می‌گذارد، نشان دهد.

منبع: ایسنا

4167