اولویت‌های اروپا در مذاکرات با تهران چه بود؟ / نقش تنش بین ایران و عربستان در تصمیم برجامی اروپا

الجزیره در مطلبی به قلم مارك لئونارد نوشت: یک مسئول بلند پایه آلمانی تصریح کرد:«توافق هسته ای با ایران یک دیوار آتشین محسوب می شود که مانع از درگیری تنشهای نظامی در منطقه و در نهایت، تبدیل این درگیریها به یک نبرد اتمی شده است».

به گزارش «انتخاب»، واقعیت آن است که بدبینی تا این حد، غیر عادی به نظر می رسید، اما منعکس کننده میزان نگرانی اروپایی ها از اقدامات ترامپ بود. در طولانی مدت قدرت رهبران اروپا برای نجات توافق به میزان توانایی آنها در حفظ منافع خود مرتبط می شود، نه در پیروی از گرایش های دولت ترامپ.

اهداف اساسی که مسئولان اروپایی برای تحقق آن در خاورمیانه تلاش می کنند، عبارت است از: آرام کردن رقابتها بین ایران و عربستان، جلوگیری از گسترش سلاح اتمی، مبارزه با تروریسم و توقف ورود مهاجران و پناهندگان به اروپا.

اما بسیاری از این اهداف به دلیل سیاستهای دولت ترامپ که تمایل شدیدی به جانبداری از اسرائیل و عربستان علیه ایران در نزاع های منطقه دارد، دور از دسترس شده است.

دیپلماتهای برخی دولتهای اتحادیه اروپا از اینکه ناچار بودند مواضعی را اتخاذ کنند تا موجبات خشنودی ترامپ نیز فراهم شود، نگران بودند. همانطور که به گفته یکی از این دیپلماتها، تحریمهای جدید می توانست باقی ماندن ایران در برجام را دشوارتر کند.

با این حال، شیوه اروپا، ایجاد تعادلی بین کسب رضایت ترامپ و حفظ پایبندی ایران به برجام استوار بود. بدیهی است که تحقق این امر نیازمند ایجاد توازن دقیقی بود؛ در صورتی که اروپایی ها امتیازات بیشتری به ترامپ می دادند، این رفتار به نفع محافظه کاران آمریکایی و همزمان، موجب قدرت یافتن اصولگرایان در ایران می شد.

یکی از اساتید دانشگاه تهران در گفتگو با ما اظهار داشت که سران اصلاح طلب در ایران، که در رأس آنها روحانی و ظریف قرار دارند، در حال حاضر در موضع ضعیفی هستند، در حالی که اصولگراها دائم به آنها می گویند: «ایا به شما نگفته بودیم؟»

به عقیده هادیان، خطر بزرگ آن است که اروپا بخواهد به هر قیمتی ترامپ را راضی کند، آن هم در شرایطی که شایسته است نقشه جایگزین مناسبی برای نجات توافق در حالت خروج آمریکا از آن، تدارک ببیند.

طبیعتا برای همه بهتر بود اگر ترامپ با عدم خروج از توافق هسته ای موافقت می کرد، اما برای اینکه آمریکا در این مورد قانع شود، لازم بود که اروپا نشان دهد امادگی ماندن در برجام و ادامه آن بدون آمریکا را دارد.

ترامپ دو گزینه بیشتر نداشت: یا برجام را حفظ کند و در مقابل حمایت اروپا برای تعامل با مسائل منطقه ای و برنامه های موشکی ایران را به دست آورد، یا اینکه توافق را لغو کند، خسارتهای هنگفتی به اروپا وارد کرده و موجبات تجهیز ایران به سلاح اتمی را فراهم آورد.

در این میان مسئولان آلمانی تصریح می کنند: «ترامپ باید بداند بدون چشم پوشی از چیزی نمی تواند به چیز دیگری دست یابد».

منبع: انتخاب

15