طرح دوحزبی سناتورهای آمریکایی:
صرف نظر ایران از غنیسازی بومی در ازای کاهش تحریمهای فراتر از برجام
دو نماینده مجلس سنای آمریکا که عضو احزاب رقیب جمهوریخواه و دموکرات هستند طرحی فراجناحی برای ایجاد یک بانک سوخت هستهای در منطقه برای جلوگیری از غنیسازی بومی در ایران معرفی کردند.
ر بخشی از این قطعنامه که توسط «لیندسی گراهام»، عضو جمهوریخواه و «رابرت منندز»، عضو دموکرات مجلس سنا تهیه شده آمده است: «در حالی که برنامه هستهای ایران سایر کشورها را به سمت رقابت با توانمندیهای غنیسازی این کشور سوق میدهد، ارزیابی مجلس سنا این است که ایجاد یک بانک سوخت هستهای در منطقه یا توسعه بانک اورانیوم کمغنای فعلی میتواند بخشی از یک برنامه جامعه برای مقابله با منع اشاعه هستهای در خاورمیانه باشد.»
سناتورهای آمریکایی در بند دیگری از این قطعنامه تأکید کردهاند: «ایالات متحده باید سیاستی را اجرا کند که اطمینان حاصل میکند هر کشوری که از غنیسازی بومی و بازفرآوری اورانیوم صرفنظر میکند قادر به خریداری سوخت برای رآکتورهای هستهای خود از یک بانک سوخت هستهای بینالمللی خواهد بود.
در بخش دیگری از طرح تصریح شده چنانچه ایران وارد توافقی شود که در آن از غنیسازی بومی صرفنظر میکند ایالات متحده باید برای این کشور تخفیفهای تحریمیای فراتر از آنچه در برجام به ایران اعطا میشود در نظر بگیرد.
این دو نماینده در قطعنامه جدید خود تأکید کردهاند هر توافق بینالمللی که با هدف محدودسازی برنامه هستهای ایران و ارائه تخفیف تحریمی به این کشور شکل میگیرد بایستی به مجلس سنا آورده شده و مورد تأیید قرار بگیرد.
دو سناتور ضد ایرانی با نگارش یادداشتی در روزنامه واشنگتنپست پیشنهاد جدیدی برای مقابله با برنامه هستهای ایران مطرح کردهاند.
«باب منندز»، نماینده دموکرات ایالت نیوجرسی در مجلس سنای آمریکا و «لیندسی گراهام»، سناتور جمهوریخواه از ایالت کالیفرنیا در این یادداشت خواستار تشکیل بانک سوخت هستهای در منطقه شدهاند.
این دو سناتور چند ماه پیش در یادداشتی در روزنامه واشنگتنپست توضیحاتی را درباره طرح خودشان مطرح کرده و مدعی شده بودند که مخالفت آنها با توافق هستهای برجام به معنی مخالفت با دیپلماسی با ایران نیست. آنها نوشته بودند: «سوءبرداشت متداولی وجود دارد مبنی بر اینکه مخالفان توافق هستهای ایران مخالف دیپلماسی با این کشور نیز هستند. هیچ ایدهای نمیتواند بیش از این از حقیقت فاصله داشته باشد.»
نگارندگان نامه در ادامه ادعا کرده بودند که تصور میکنند دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور فعلی آمریکا فرصت دارد به فراتر از احیای صرف برجام فکر کند. آنها در ادامه پیشنهاد خود را اینطور مطرح کردهاند: «معتقدیم روشی برای رسیدن به مصالحه وجود دارد که ضمن برخورداری شدن از حمایت کشورهای منطقه، با هدف اعلامشده ایران برای دستیابی به انرژی صلحآمیز هستهای و جلوگیری از شکلگیری مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه مطابقت دارد. معتقدیم کشورهایی که مایل به برخورداری از انرژی هستهای صلحآمیز جهت تأمین برق و شغل برای مردمشان هستند باید بتوانند این کار را به طریقی ایمن انجام دهند. پیشنهاد ما این است که یک گام ملموس برای رسیدن به این هدف، ایجاد یک بانک سوخت هستهای در منطقه است.»
نگارندگان این یادداشت در ادامه از دولت بایدن خواسته بودند تلاشهای دیپلماتیک خود با ایران را فقط به کنترل برنامه هستهای محدود نکنند. آنها این سوال را مطرح کرده بودند: «چرا باید تلاشهای دیپلماتیک خود را فقط به کنترل برنامه هستهای ایران محدود کنیم؟ در عوض، باید رویکردی را دنبال کنیم که به صورت معنادار این رفتارهای ایران و اهرم فشار به دست آمده از آن برای تهران در نتیجه آنها را محدود کند.»
منندز و گراهام در یادداشت خود در روزنامه واشنگتنپست نوشته بودند: «اگر از ایران مطالبات بیشتر داریم باید برای کاهش بیشتر تحریمها در ازای آن هم آمادگی داشته باشیم. ایالات متحده و جامعه بینالمللی باید روی تعاملات دیپلماتیک جدید سرمایهگذاری کرده و به ترغیب مذاکرات گستردهتر برای مهار نفوذ مخرب ایران در منطقه بپردازند.»
منندز و گراهام مدعی شدهاند چنانچه مسئولان ایران دنبال برنامه هستهای صلحآمیز باشند از ایجاد بانک سوخت هستهای در منطقه حمایت خواهند کرد. آنها نوشتهاند: «آژانس بینالمللی انرژی اتمی در حال حاضر یک بانک سوخت هستهای ایجاد کرده که اعضای این نهاد بینالمللی میتوانند در صورت اخلال در ترتیبات سوختی میتوانند به آن دسترسی پیدا کنند. این را میتوان به گونهای توسعه داد که هر کدام از کشورهای خلیج [فارس] میتوانند به شرط چشمپوشی از غنیسازی اورانیوم در داخل کشور از بانک سوخت هستهای آژانس استفاده کنند.»