عیار بین‌المللی انتخابات با رصد ۱۰ رسانه خارجی

دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران روز جمعه پانزدهم تیر ماه برگزار شد و دو نامزدی که بیشترین آرا را کسب کرده بودند یعنی مسعود پزشکیان، کاندیدای اصلاح‌‌‌طلبان و سعید جلیلی نامزد اصولگرایان در این انتخابات به رقابت پرداختند. این دور از انتخابات در ایران نیز در رسانه‌‌‌های جهان بازتاب زیادی داشت.

در گزارشی بازتاب دور دوم انتخابات ایران را در رسانه ‌های جهان بررسی شده است:

دو نامزد چه می‌‌‌گویند؟

 بی‌‌‌بی‌‌‌سی انگلیسی درباره این انتخابات نوشت دور دوم انتخابات پس از آن صورت می‌گیرد که هیچ نامزدی در دور اول انتخابات در ۲۸ ژوئن اکثریت را به دست نیاورد؛ انتخاباتی که با مشارکت ۴۰ درصدی رای‌دهندگان همراه بود. به گزارش بی‌‌‌بی‌‌‌سی، پزشکیان پس از وعده «وحدت و انسجام» و پایان دادن به «انزوای» ایران از جهان، سروصدا به پا کرده است. او خواستار «مذاکرات سازنده» با قدرت‌‌‌های غربی درباره تمدید توافق هسته‌‌‌ای متزلزل ۲۰۱۵ شده است که طی آن ایران موافقت کرد برنامه هسته‌‌‌ای خود را در ازای کاهش تحریم‌‌‌های غرب محدود کند. جلیلی، مذاکره‌‌‌کننده سابق هسته‌‌‌ای که از حمایت قوی در میان مذهبی‌‌‌ترین اقشار جامعه برخوردار است، به‌‌‌خاطر موضع ضدغربی و مخالفت خود با بازگرداندن توافق هسته‌‌‌ای که به گفته او از «خط قرمزهای ایران» عبور کرده است، شهرت دارد.

همچنین نیویورک‌‌‌تایمز نیز در این خصوص نوشت که یک اصلاح‌‌‌طلب و یک محافظه‌‌‌کار در دور دوم انتخابات روز جمعه به مصاف هم رفتند؛ زیرا هیچ یک از نامزدها اکثریت آرای لازم برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری را در دور اول به دست نیاوردند. نیویورک‌‌‌تایمز به این موضوع اشاره کرده و نوشت که در دور اول، ۶۰‌درصد از واجدین شرایط در پای صندوق‌های رای حاضر نشدند. در حالی که پزشکیان در دور اول بیشترین آرا را به دست آورد، مشخص نیست چه کسی در روز جمعه در صدر قرار خواهد گرفت. نامزد سوم محمدباقر قالیباف که ۱۳.۸‌درصد از آرای دور اول را کسب کرد، از جلیلی حمایت کرد، اما نظرسنجی قبلی نشان داد که بسیاری از حامیان قالیباف از آقای جلیلی حمایت نخواهند کرد. مسعود پزشکیان، نامزد اصلاح‌طلبان، نسبت به مذاکرات هسته‌‌‌ای با غرب ابراز آمادگی کرده است. وی جراح قلب و جانباز جنگ ایران و عراق است که در مجلس و وزارت بهداشت ایران خدمت کرده است. پزشکیان، با اصالت آذری، مورد تایید رئیس‌جمهور سابق محمد خاتمی قرار گرفت. این نامزد نسبت به مذاکرات هسته‌ای با غرب ابراز آمادگی کرده و این بحث را به عنوان یک موضوع اقتصادی مطرح کرده است. جلیلی یک مذاکره‌‌‌کننده سابق هسته‌‌‌ای سوپر‌‌‌محافظه‌‌‌کار است که پس از از دست دادن پایش در جنگ ایران و عراق به «شهید زنده» ملقب شد.

رای‌دهندگان با انتخاب جدی روبه‌رو هستند

نیویورک‌تایمز در تحلیلی دیگر از دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران می‌نویسد: رقابت برای انتخاب رئیس‌جمهور بعدی ایران به رقابتی شدید و جدی تبدیل شده که برای اولین بار در بیش از یک دهه گذشته، پیش‌بینی نتیجه آن دشوار است. یکی از نامزدها متعهد شده که با دشمنان ایران مقابله خواهد کرد و دیگری قول داده با جهان صلح کند. یکی در نظر دارد محدودیت‌های اجتماعی را دو برابر کند، دیگری وعده کاهش محدودیت‌ها برای جوانان و زنان را می‌دهد. یکی به عنوان یک ایدئولوگ اسلامی و دیگری به عنوان یک اصلاح‌طلب عمل‌گرا معرفی می‌شود. نتیجه ممکن است به این بستگی داشته باشد که چه تعداد از ایرانیانی که در انتخابات عمومی دور اول شرکت کردند، تصمیم به شرکت در دور دوم انتخابات می‌گیرند. میزان مشارکت در انتخابات هفته گذشته به ۴۰‌درصد رسید. رای‌دهندگان با انتخابی بین دو دیدگاه کاملا متفاوت در مورد نحوه اداره کشور روبه‌رو هستند، زیرا ایران با چالش‌هایی در داخل و خارج از کشور مواجه است. این دو نامزد نشان‌دهنده انتهای قطبی طیف سیاسی هستند. صف مشاوران و کارکنان کمپین دو نامزد نیز منعکس‌کننده تفاوت‌های فاحش در سیاست‌های آنهاست.

در سیستم سیاسی ایران، رئیس‌جمهور این قدرت را ندارد که سیاست‌‌‌های عمده‌‌‌ را تغییر دهد. با این حال، تحلیلگران می‌گویند که رئیس‌جمهور کاملا هم ناتوان نیست. رئیس‌جمهور مسوول تعیین دستور کار داخلی، انتخاب اعضای کابینه و حتی اعمال نفوذ در سیاست خارجی است. برخی از رای‌دهندگان در مصاحبه‌‌‌ها و در شبکه‌‌‌های اجتماعی گفته‌‌‌اند که در حال تغییر نظر هستند، بیشتر به این دلیل که از صعود اصولگرایان نگرانی دارند. یک تحلیلگر سیاسی نیز معتقد است که در این انتخابات آنچه مسلم است این است که «نه» گفتن به یک گرایش تبدیل شده است.

تفاوت‌ها جدی است

سی‌‌‌ان‌‌‌ان هم انتخابات پانزدهم تیر ماه ایران را به بحث گذاشت و نوشت: «پزشکیان و جلیلی در دو طرف طیف سیاسی ایران قرار دارند. در زمانی که جمهوری اسلامی با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند، هر نامزدی می‌تواند ایران را به شیوه‌ای کاملا متفاوت هدایت کند.» همچنین در این گزارش آمده است که چه چیزی در دور دوم انتخابات روز جمعه انتظار می‌رود و چگونه نتایج می‌تواند بر ایران و جهان تاثیر بگذارد. مشارکت پایین در کشوری که معمولا انتخابات ریاست جمهوری بیش از ۶۰‌درصد را در‌بر می‌گیرد، یکی از شگفتی‌‌‌های این انتخابات بود. ایرانیانی که قبل از اولین رای‌گیری با سی‌ان‌ان در تهران صحبت کردند، اعتقاد چندانی به نامزدهای انتخاباتی نداشتند.

تریتا پارسی، تحلیلگر ایرانی مقیم واشنگتن و معاون اجرایی موسسه کوئینسی، به سی‌ان‌ان گفت که مشارکت نشان می‌دهد که «سرخوردگی به اصلاح‌‌‌طلبان محدود نمی‌شود». حتی در میان محافظه‌کاران نیز به نظر می‌رسد خشم و سرخوردگی زیادی وجود دارد، زیرا مشارکت آنها نیز کم بود. با وجود این‌، تحلیلگران می‌‌‌گویند که ممکن است تغییرات مهمی در میان رای‌دهندگان در دور دوم رخ دهد. برخی از محافظه‌کاران از جمله کسانی که در دور اول از محمدباقر قالیباف حمایت کردند، به نظر می‌رسد که حمایت خود را به پزشکیان منتقل می‌کنند.

اردوگاه محافظه‌‌‌کاران ترک برداشته است؟

تحلیلگران می‌‌‌گویند که برخی محافظه‌کاران بر این باورند که باید از برخی از سیاست‌‌‌های سازش‌ناپذیر دولت فعلی که جلیلی به آن ادامه می‌دهد، دور شد. یکی از این محافظه‌کاران سردار محسن رشید، بنیان‌گذار و از اعضای ارشد سپاه است. به گزارش پایگاه خبری خبرآنلاین، رشید روز دوشنبه حمایت خود را از پزشکیان اعلام کرد و از مردم خواست تا از او در برابر «حملات ناجوانمردانه» دفاع کنند. به گزارش خبرآنلاین، سامی نظری، مردی که ستاد انتخاباتی قالیباف را هدایت می‌‌‌کرد، در اقدامی که ناظران را شوکه کرد، حمایت خود را از پزشکیان اصلاح‌طلب اعلام کرد. در حالی که مشخص نیست که آیا این تغییر در صحنه نیز منعکس شود یا خیر، سایر حامیان قالیباف گفتند که سعی دارند محافظه‌‌‌کاران و رای‌‌‌دهندگان خاموش را تحت‌تاثیر قرار دهند تا در عوض از نامزد اصلاح‌‌‌طلب حمایت کنند.

برد پزشکیان چه معنایی دارد؟

کارشناسان گفتند، در مناظره ریاست جمهوری در روز دوشنبه، هر دو نامزد به نظر می‌‌‌رسید قصد دارند نظر ۶۰‌درصد رای‌دهندگانی را که در انتخابات اول شرکت نکرده بودند، جلب کنند. سینا طوسی، تحلیلگر ایران و کارشناس ارشد مرکز سیاست بین‌الملل در واشنگتن دی‌سی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پزشکیان برای جذب آرا، لفاظی‌‌‌های رادیکال‌‌‌تری اتخاذ کرد. با این حال، جلیلی تلاش داشت تا وجهه ملایم‌‌‌تری از خود نشان دهد و بارها با پزشکیان موافقت کرد.» طوسی نوشت، پزشکیان که از یک خانواده کرد آذری‌تبار است، تلاش کرده است که اقلیت‌‌‌ها، زنان و جوانان کشور را جذب کند. وی در این مناظره با اشاره به فقر در ایران گفت که «مشکل فقرا ما هستیم» و افزود که اگر نامزدها می‌‌‌خواهند مشارکت رای‌دهندگان را افزایش دهند، «آنها (رای‌‌‌دهندگان) باید باور کنند که مسوولان با آنها سر یک میز می‌‌‌نشینند».

نرخ تورم سالانه ایران طی پنج سال گذشته به زیر ۳۰‌درصد نزول نکرده و در ماه ژوئن به ۳۶.۱‌درصد رسیده است که کیف پول‌‌‌ها را در سراسر کشور تحت فشار قرار داده است. این تورم مداوم به دنبال خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌‌‌ای ۲۰۱۵ و اعمال مجدد تحریم‌‌‌های سنگین علیه جمهوری اسلامی در پی آن است. پزشکیان بر ضرورت آغاز مجدد گفت‌وگو با غرب و یافتن راهی برای پایان تحریم‌‌‌ها تاکید کرد.

پیروزی جلیلی چه معنایی دارد؟

در مناظره‌‌‌های ریاست جمهوری، جلیلی نیز به دنبال جلب توجه زنان و جوانان بود و گفت که صدای دانشجویان و جوانان ایرانی «باید شنیده شود». به گزارش سی‌‌‌ان‌‌‌ان، ‌‌‌با این حال، او به موضع خود مبنی بر اینکه ایران نباید برای تضمین پیشرفت به غرب تکیه کند، پایبند بود. جلیلی با بیان اینکه باید دشمن را از اعمال تحریم‌‌‌ها پشیمان کنیم، افزود: تهدیدهای غربی باید به فرصت تبدیل شود، خطی که رئیس‌‌‌جمهور فقید نیز تکرار کرد. نظرات مخالف نامزدها در حالی است که لفاظی‌‌‌ها بین ایران و اسرائیل در ماه‌‌‌های اخیر شدت گرفته است. دو طرف برای اولین بار در ماه آوریل و همزمان با گسترش درگیری غزه، به تبادل آتش مستقیم پرداختند و اسرائیل اکنون در حال آماده شدن برای جبهه دوم احتمالی با حزب‌الله لبنان است.

هر کدام از کاندیداها چه تاثیراتی بر سیاست خارجی می‌گذارند؟

تنش‌‌‌های شدید منطقه‌‌‌ای این سوال را مطرح می‌کند که آیا یک رئیس‌‌‌جمهور اصلاح‌‌‌طلب واقعا می‌تواند تغییری ایجاد کند یا خیر؟ کارشناسان می‌گویند که این ممکن است به اندازه‌‌‌ای که برخی در غرب امیدوار هستند، شانس بزرگی نباشد. علی واعظ، مدیر پروژه ایران در اندیشکده گروه بین‌المللی بحران گفت: «این به آن معنا نیست که رئیس‌‌‌جمهور و تیم سیاست خارجی او بی‌‌‌ربط هستند.» واعظ روز دوشنبه در مصاحبه‌ای با بکی اندرسون از سی‌ان‌ان گفت که رئیس‌جمهور و کابینه وی سیاست خارجی را اجرا می‌کنند و تاثیر زیادی بر دستگاه دیپلماسی کشور دارند. وی خاطرنشان کرد: «ریاست جمهوری پزشکیان با ریاست جمهوری جلیلی بسیار متفاوت خواهد بود.» کارشناسان می‌گویند، با این حال، سابقه ایران نشان می‌دهد که در درازمدت حتی زمانی که یک رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب بر سر کار آمده است، تمایل دارد مسیر محافظه‌کارانه‌تری را در پیش بگیرد.

پارسی گفت: «وقتی صحبت از سیاست‌‌‌های اصلی در ایران می‌شود، بعید است یک رئیس‌‌‌جمهور اصلاح‌‌‌طلب تغییری ایجاد کند و افزود که با این حال ممکن است تعامل بهتری با غرب وجود داشته باشد.» با وجود این، جلیلی ممکن است سیاست‌های رادیکال‌تری را به روی میز بیاورد و به طور بالقوه رویکرد سلف خود را دو برابر کند. وکیل گفت که بسته به شرایط در غرب، جلیلی ممکن است «رویکرد بسیار تقابل‌‌‌آمیزتری را در قبال برنامه هسته‌‌‌ای ایران اتخاذ کند» و افزود که به‌رغم محدودیت‌هایی که در آزادی عمل رئیس‌‌‌جمهور وجود دارد، هر یک «سلیقه شخصی» خود را به دولت ایران می‌‌‌آورند.

در سیستم سیاسی ایران، رئیس‌جمهور این قدرت را ندارد که سیاست‌‌‌های عمده‌‌‌ را تغییر دهد. با این حال، تحلیلگران می‌گویند که رئیس‌جمهور کاملا هم ناتوان نیست

کاندیدای اصلی کیست؟

یورونیوز دیگر رسانه‌‌‌ غربی بود که انتخابات روز جمعه ایران را پوشش داد و نوشت پزشکیان در دوران مبارزات انتخاباتی خود با دیگر چهره‌‌‌های معتدل و اصلاح‌طلب همسو شد. نماینده اصلی او محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه سابق است که در سال ۲۰۱۵ به توافق هسته‌‌‌ای ایران با قدرت‌های جهانی دست یافت که در آن تحریم‌‌‌ها در ازای محدود شدن برنامه اتمی برداشته شد. پزشکیان در مناظره روز سه‌‌‌شنبه تاکید کرد: «ما در جامعه‌‌‌ای زندگی می‌‌‌کنیم که در آن بسیاری در خیابان‌‌‌ها گدایی می‌کنند.»وی افزود که دولت او «فورا» برای لغو تحریم‌‌‌ها تلاش خواهد کرد و قول داد اقتصاد را «ترمیم» کند.جلیلی، رقیب پزشکیان که به شدت با توافق ۲۰۱۵ مخالف بود، در مناظره روز سه‌‌‌شنبه گفت که ایالات متحده باید به تعهدات خود مطابق با تعهداتی که انجام دادیم، عمل کند.

وی رقیب خود را به دلیل نداشتن هیچ برنامه‌ای برای لغو تحریم‌ها محکوم کرد و گفت که مذاکرات درباره توافق هسته‌ای را از سر خواهد گرفت. سعید جلیلی که در بین دیپلمات‌‌‌های غربی به دلیل سخنرانی‌‌‌های پرحاشیه و مواضع خود شهرت دارد، متعهد شد با ارائه بیمه‌نامه و همچنین حمایت مالی از صنایع داخلی از بازار بورس کشور حمایت کند. او برای چهارمین بار در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌کند. به گزارش یورونیوز، برخی از تحلیلگران سیاسی معتقدند که پزشکیان از ابتدا کاندیدای اصلی نظام در این انتخابات بوده است؛ زیرا تهران می‌خواهد با ریاست یک اصلاح‌طلب معتدل برخی از بحران‌های خود را حل کند.

با این حال، عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی که در این انتخابات از نزدیکان مسعود پزشکیان بود، به یورونیوز گفت که همه، پزشکیان را به عنوان فرد مورد علاقه خود  نگاه نمی‌‌‌کنند، بلکه مجبور هستند با پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور احتمالی در دوران ریاست جمهوری صلح کنند. وی افزود: «احساس می‌‌‌کنم که آنها از انتخاب پزشکیان به دلیل نبود سیاست واحد و سایر تغییرات سیاستی در ایران استقبال کرده‌‌‌اند.»

نرخ مشارکت نشانه چیست؟

به گزارش یورونیوز، با این حال، هر دو نامزد ممکن است با مشارکت کم مواجه شوند. در دور اول، تنها ۳۹.۹‌درصد از رای‌دهندگان به پای صندوق‌های رای رفتند، در حالی که حدود ۴‌درصد از آرا در ردیف آرای باطله قرار گرفت.

ایرانیان از اقتصاد ضعیف و تحریم‌‌‌های غرب ناراحت هستند. اما از نظر برخی، انتخاب پزشکیان و جلیلی تفاوتی ندارد، این یعنی این انتخابات مشکل ما را حل نمی‌کند. در مقابل رای دهندگان می‌‌‌خواهند نامزدی را انتخاب کنند که خودش اوضاع را بدتر نکند و بتواند به طور بالقوه سیستم را به گونه‌‌‌‌ای هدایت کند که زندگی آنها را تا حدی بهتر کند. عباس عبدی معتقد است که حضور در انتخابات همچنان مهم است. او به یورونیوز گفت: «واقعیت این است که ما در مورد آینده صحبت می‌‌‌کنیم. نمی‌توان با قطعیت گفت که کدام تصمیم درست و کدام اشتباه است.» آیا پزشکیان واقعا می‌تواند اصلاحاتی را در ایران ایجاد و کشور را از بحران جاری اقتصادی خارج و برخی آزادی‌‌‌های فردی را بیشتر کند؟ عبدی خوش‌بین نیست که این اتفاق بیفتد. عبدی گفت: «اینها مشکلات بسیار مهم و جدی در ایران است. البته دولت پزشکیان قطعا آزادی اینترنت را بهبود می‌بخشد و احتمالا فشار بر زنان کاهش می‌یابد. اما من فکر نمی‌کنم این مسائل به سرعت حل شود.»

چه کسانی به پزشکیان و جلیلی رای می‌دهند؟

آسوشیتدپرس هم به این انتخابات پرداخت و در گزارشی که صبح روز جمعه پانزدهم تیر ماه منتشر کرد، نوشت : یکی از رای‌‌‌دهندگان با اشاره به اینکه به مسعود پزشکیان اصلاح‌طلب رای داده است، گفت او را «با‌تجربه‌‌‌تر» از رقیب خود، سعید جلیلی، مذاکره‌‌‌کننده سابق هسته‌‌‌ای می‌‌‌داند. وی گفت که هفته گذشته به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس رای داده است. یک رای‌دهنده که به سعید جلیلی رای داده بود، گفت: «او پاک‌دست و بدون وابستگی به افراد قدرتمند در دستگاه است. او نماینده کسانی است که به قدرت دسترسی نداشتند.»

 به گزارش آسوشیتدپرس، ده‌‌‌ها رای‌دهنده صبح روز جمعه با مینی‌بوس به سفارت ایران در بغداد رسیدند، یکی از شش مرکز رای‌گیری که برای ایرانیان در عراق ایجاد شده بود. سفیر ایران در عراق، گفت که این مراکز در ساعات اولیه صبح شاهد «حضور خوبی از سوی جامعه ایرانی مقیم عراق» بوده است. او گفت: «امیدواریم که امروز در خصوص سرنوشت رئیس‌جمهوری که اکثریت را دارد و به دنبال خدمت به مردم است، تصمیم‌گیری شود.» عراق رابطه نزدیکی با همسایه خود دارد. روسای جمهور ایران برای یک دوره چهار ساله خدمت می‌کنند و به دو دوره محدود می‌‌‌شوند. با این حال، یک رئیس‌جمهور می‌تواند سیاست‌های دولت را هم در مسائل داخلی و هم در امور خارجی تغییر دهد. به عنوان مثال، حسن روحانی، رئیس‌جمهور سابق، توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را با قدرت‌های جهانی به دنبال موافقت رهبر معظم ایران منعقد کرد.

رقابت در دور دوم

روزنامه گاردین نیز دیگر رسانه‌ای است که محور اصلی گزارش خود را به انتخابات ۱۵ تیر ایران در دور دوم اختصاص داده است. این روزنامه می‌نویسد: ایرانی‌‌‌ها روز جمعه در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری رای می‌دهند و بین یک محافظه‌کار و یک اصلاح‌‌‌طلب که از همکاری عمل‌‌‌گرایانه با غرب حمایت می‌کند، دست به انتخاب می‌زنند. دو هویت در انتخابات به نمایش گذاشته شده، چرا که دو نامزد ریاست جمهوری دیدگاه‌‌‌های متضادی از چشم‌‌‌انداز کشورشان ارائه کردند، با تمرکز بر اینکه آیا تحریم‌‌‌ها ایران را تحت فشار قرار داده است یا اینکه تحریم تنها یک اهرم شکست‌خورده غربی است که دیگر نمی‌تواند به اقتصاد آسیب وارد کند.

جلیلی می‌گوید ایران تحریم‌ها را دور زده است. پزشکیان و محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق، مدعی هستند که تحریم‌ها ایران را تحت فشار قرار داده است. جلیلی در سخنرانی خود گفت که نتیجه انتخابات تنها برای چهار سال بر ایران تاثیر نخواهد گذاشت، بلکه احتمالا برای ۴۰ سال خواهد بود و رقیب خود را مردی معرفی کرد که به ملت خود اعتمادی ندارد و بارها به ادعای پزشکیان مبنی بر گرفتار شدن کشور در قفس حمله کرد.  پزشکیان نیز متعهد شده اگر تمام تلاشم را بکنم و به هر دلیلی نتوانم به تعهداتم عمل کنم، انصراف می‌‌‌دهم و از مردم می‌‌‌خواهم رای خود را پس بگیرند و دیگر در سیاست شرکت نخواهم کرد. ابراهیم متقی رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران معتقد است که پزشکیان با افزایش اندک مشارکت،  پیروز خواهد شد.

این مانند یک دومینو است چرا که بیشتر مردم پس از دور اول رای‌گیری که پزشکیان در آن اول شد متوجه می‌شوند که او می‌تواند ریاست جمهوری را به دست آورد. متقی معتقد است: ایران در مرحله ‌گذار است. همان‌طور که نسل Z در ایالات متحده و بریتانیا وجود دارد، نسل جدیدی نیز در اینجا وجود دارد که از همه چیز انتقاد می‌کند و نمی‌تواند خود را با الگوهای سیاست در اینجا مطابقت دهد. آنها مانند رمان غریبه آلبر کامو، بیگانه و بی‌تفاوت به سرنوشت خود زندگی می‌کنند. او استدلال کرد که بسیاری از رای دهندگان احساس می‌کنند رای آنها تفاوتی ندارد. همان‌طور که در غرب، رای‌دهندگان احساس می‌کنند قدرت انتخاب ندارند، بنابراین بی‌تفاوت می‌شوند.

مشارکت در میان نگرانی ها

شبکه الجزیره قطر نیز در گزارشی با اشاره به مساله مشارکت در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران می‌نویسد: ایرانیان برای دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به پای صندوق‌های رای بازگشته‌اند که مسعود پزشکیان، نماینده میانه‌رو در مقابل سعید جلیلی، در رقابت برای جانشینی شهید ابراهیم رئیسی که در سانحه سقوط هلیکوپتر در ماه مه جان خود را از دست داد، قرار می‌گیرند.این انتخابات در پس زمینه تشدید تنش‌‌‌های منطقه‌‌‌ای بر سر جنگ اسرائیل علیه غزه، اختلاف ایران با غرب بر سر برنامه هسته‌‌‌ای‌‌‌اش، نارضایتی از وضعیت اقتصادی برگزار می‌شود.به همین دلیل تنها ۴۰‌درصد از ۶۱ میلیون واجد شرایط در ماه ژوئن رای دادند.

خبرنگار الجزیره در گزارشی از تهران گفت در یکی از نظرسنجی‌‌‌هایی که اندکی قبل از دور دوم رای‌‌‌گیری منتشر شد، نشان می‌دهد که پزشکیان به احتمال زیاد پیروز این رقابت خواهد بود، اما هر دو پیروزی را پیش‌بینی کرده‌‌‌اند. برخی می‌گویند که نظرسنجی‌هایی که منجر به انتخابات هفته گذشته شد شکست خوردند، بنابراین امروز ممکن است شگفتی دیگری وجود داشته باشد. در اینجا نگرانی اصلی واقعا میزان مشارکت است.

محمد موحدی آزاد، دادستان کل کشور اواخر روز پنج‌شنبه هشدار داد که شخصیت‌‌‌های سیاسی و رسانه‌‌‌ها باید از اعلام نتایج زودهنگام «بی اساس و غیرمستند» خودداری کنند. قبل از اعلام نتایج توسط وزارت کشور و تایید شورای نگهبان، هرگونه حرکت رسانه‌ای که منجر به تشویش اذهان عمومی و حاکی از پیروزی زودهنگام یک نامزد شود، پیگرد قانونی دارد. نامزدهای رقیب در دور دوم دو مناظره برگزار کردند که در آن درباره مشکلات اقتصادی ایران، سیاست خارجی، مشارکت کم رای‌‌‌دهندگان و محدودیت‌های اینترنتی بحث کرده‌‌‌اند. پزشکیان ۶۹ ساله روز سه‌شنبه گفت که مردم «از شرایط زندگی خود به تنگ آمده اند... و از مدیریت امور دولت ناراضی هستند.» او خواستار «روابط سازنده» برای «خروج ایران از انزوا» شده است.

جلیلی، ۵۸ ساله، پایگاه قابل‌توجهی از حامیان تندرو را گرد آورده و از حمایت قالیباف و دو نامزد محافظه‌کار دیگر که پیش از دور اول از رقابت خارج شدند، برخوردار شده است. او تاکید کرده است که ایران برای پیشرفت از توافق هسته‌ای رها شده و به  آمریکا و دیگر قدرت‌های جهانی نیاز ندارد. صرف نظر از نتیجه، رئیس‌جمهور بعدی ایران مسوول اعمال سیاست‌های دولتی خواهد بود که توسط مقام رهبری که دارای اقتدار نهایی در کشور است، ترسیم شده است.

افزایش مشارکت در دور دوم

سایت شبکه العربیه عربستان نیز با تیتر رای‌‌‌گیری دور دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران نوشته است: انتخابات جمعه ۱۵ تیر از ساعت هشت صبح (به وقت تهران) در ایران آغاز شد. مسعود پزشکیان و سعید جلیلی دو نامزد انتخابات ایران هستند که به این دور راه پیدا کرده‌‌‌اند. رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران، صبح جمعه با حضور در «حسینیه امام خمینی» در تهران، رای خود را به صندوق انداختند. ایشان هنگام انداختن رای در صندوق گفتند: «در مرحله دوم انتخابات مردم باید همتشان بیشتر باشد تا کار را تمام کنند.»

نرخ رسمی مشارکت در دور اول انتخابات ۴۰‌درصد اعلام شده است. نتایج آخرین نظرسنجی «ایسپا»‌،مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، یک روز مانده به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری یعنی پنج‌شنبه ۱۴ تیر منتشر شد. بر اساس این نظرسنجی با درنظر گرفتن ۲‌درصد خطا، میزان مشارکت مردم در انتخابات ۴۵‌درصد برآورد شده است. اما با درنظر گرفتن نرخ پاسخگویی به این نظرسنجی یعنی ۴۸ درصد، روشن می‌شود که بیش از نیمی از پاسخگویان به سوالات این نظرسنجی پاسخ نداده‌‌‌اند. این نظرسنجی نمونه خود را ۳۶۰۶ نفر شامل افراد بالای ۱۸ سال در سراسر کشور اعلام کرده است. اکثریت کسانی که احساس همسویی با موضوع نظرسنجی ندارند یا نسبت به موسسه مورد نظر اعتمادی ندارند ممکن است در این نظرسنجی شرکت نکنند.

انتخاب بین دو چهره متضاد

سایت نشنال نزدیک به امارات عربی متحده هم می‌نویسد: ایرانی‌ها بین دو چهره متضاد، انتخاب نهایی را برای ریاست جمهوری انجام می‌دهند. مسعود پزشکیان، نامزد اصلاح‌طلبان و سعید جلیلی محافظه‌کار، پس از پیشتازی در دور اول هفته گذشته، به مصاف هم رفتند. دولت امیدوار است پس از کمترین میزان مشارکت در دور اول، مشارکت بیشتری در دور دوم رای‌‌‌دهی داشته باشد.

تضاد فاحش بین هر دو نامزد نشان‌دهنده شکاف بین رادیکال‌ها و میانه‌روها در جامعه ایران است. جلیلی در صورت انتخاب شدن، وعده «قدرت و پیشرفت» را داده است. در یک استادیوم روباز و در جای دیگر پایتخت، پزشکیان شعار «وحدت و انسجام» را مطرح کرد. در یکی از آخرین مناظره‌های تلویزیونی، هر دو نامزد بر سر دیدگاه‌های جهانی و برنامه‌های سیاست خارجی خود با هم به مجادله پرداختند.