رازهای مگوی جنگ جهانی دوم؛ ماجرای تجاوز ارتش سرخ شوروی به زنان آلمانی چه بود؟ / از سربازان پیر تا همسایگان خاموش

 اما در دل این پیروزی باشکوه، داستانی تلخ و فراموش‌شده نهفته است: تجاوز گسترده سربازان شوروی به زنان آلمانی در روزهای پایانی جنگ و پس از اشغال آلمان. این رویداد، فراتر از یک "لکه تاریک" بر پیکر تاریخ، زخمی عمیق و دردناک است که تا به امروز التیام نیافته است.

آماری تکان‌دهنده: دو میلیون قربانی یا افسانه‌ای غربی؟

تخمین زده می‌شود که در طول پیشروی ارتش سرخ به سمت برلین و پس از اشغال این شهر، حدود دو میلیون زن آلمانی مورد تجاوز قرار گرفته‌اند. این رقم، که اغلب در منابع مختلف ذکر می‌شود، خود به تنهایی گویای ابعاد فاجعه است. با این حال، این آمار همواره مورد مناقشه بوده و در روسیه، رسانه‌ها و مقامات رسمی اغلب آن را "افسانه‌ای غربی" می‌خوانند.

صرف نظر از دقت این آمار، روایت‌های شاهدان عینی و اسناد تاریخی موجود، نشان می‌دهند که تجاوز به زنان آلمانی یک پدیده گسترده و سیستماتیک بوده است.

روایت‌های تلخ شاهدان

خاطرات شاهدان عینی، تصویری تکان‌دهنده از وحشت و رنجی که زنان آلمانی در آن دوران متحمل شده‌اند، ارائه می‌دهند. ولادیمیر گلفاند، یک افسر یهودی در ارتش شوروی، در خاطرات خود به صراحت از تجاوزهای سربازان شوروی به زنان آلمانی سخن می‌گوید. او در یکی از یادداشت‌های خود، از مواجهه با گروهی از زنان آلمانی که مورد تجاوز قرار گرفته بودند، یاد می‌کند و می‌نویسد: "دخترک زیبای آلمانی گفت: 'به من تجاوز کردند. تمام شب. آنها پیر بودند و بدن بعضی‌هایشان پر از زگیل بود، همۀشان به من تجاوز کردند، بیشتر از 20 نفر.'"

کتاب "یک زن در برلین" (A Woman in Berlin)، که خاطرات یک زن آلمانی ناشناس در دوران اشغال برلین است، نیز حاوی روایت‌های تلخ و دردناکی از تجاوزهای مکرر و وحشیانه سربازان شوروی است. این کتاب، به صراحت از رنجی سخن می‌گوید که قربانیان، سال‌ها با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند.

یکی دیگر از شاهدان عینی، اینگبورگ بولرت، زنی است که در سال 1945، در سن 20 سالگی، توسط سربازان شوروی مورد تجاوز قرار گرفت. او سال‌ها در این باره سکوت کرد، اما پس از تماشای فیلم "ناشناس" (Anonyma - Eine Frau in Berlin)، تصمیم گرفت داستان خود را با دیگران در میان بگذارد. او به یاد می‌آورد که: "ناگهان خیابانهایمان پر از تانک بود و همه جا اجساد سربازان روس و آلمانی دیده می‌شد. صدای وحشتناک بمبهای روسی را به یاد دارم. ما به آنها "استالینورگل" (ارگ‌های استالین) می‌گفتیم." او در ادامه می‌گوید که در هنگام یک وقفه در بمباران، دو سرباز روسی به او تجاوز کردند و او فکر می‌کرد که خواهد مُرد.

روایت‌های این‌چنینی، نشان می‌دهند که تجاوز به زنان آلمانی، تنها یک عمل انفرادی نبوده، بلکه یک پدیده گسترده و سیستماتیک بوده است که با سکوت و بی‌تفاوتی مقامات شوروی و حتی برخی از همسایگان آلمانی قربانیان روبرو شده است.

 از تبلیغات انتقام‌جویانه تا احساس برتری نژادی

عوامل متعددی در وقوع تجاوزهای گسترده به زنان آلمانی نقش داشته‌اند. تبلیغات انتقام‌جویانه ارتش سرخ، که سربازان را به "انتقام" از جنایات نازی‌ها تشویق می‌کرد، یکی از این عوامل بود. پوسترهایی با مضامینی همچون "سرباز! تو الان در خاک آلمان هستی، وقت انتقام فرارسیده است"، احساسات خشم و نفرت را در میان سربازان شعله‌ور می‌کرد.

علاوه بر این، احساس برتری نژادی و تحقیر زنان آلمانی نیز در این خشونت‌ها نقش داشته است. برخی از سربازان شوروی، زنان آلمانی را به عنوان "برده" و "غنیمت جنگی" می‌دیدند و تجاوز به آن‌ها را حق خود می‌دانستند.

در مقابل، ماشین جنگی آلمان مدعی بود که سربازانش ارتشی از آریایی‌های منظم هستند که هرگز با نژادهای فرودست ارتباط جنسی برقرار نمی‌کنند. اولگ بودنیتسکی، یک تاریخدان در مدرسۀ عالی اقتصاد مسکو، می‌گوید که این ممنوعیت نادیده گرفته می‌شد و فرماندهان نازی آنقدر نگران شیوع بیماری‌های جنسی در میان سربازان بودند که یک سری فاحشه‌خانه‌های نظامی را در گسترۀ مناطق تحت اشغالشان برپا نمودند.

سکوت و انکار

پرداختن به موضوع تجاوز سربازان شوروی به زنان آلمانی، سال‌ها در آلمان و روسیه یک تابو بود. در آلمان شرقی، انتقاد از "قهرمانان شوروی" که فاشیسم را شکست داده بودند، کفر محسوب می‌شد. در روسیه نیز، رسانه‌ها مرتباً این موضوع را رد می‌کنند و آن را "افسانه‌ای غربی" می‌خوانند.

در آلمان غربی، احساس گناه از جنایات نازی‌ها باعث می‌شد که آلمانی‌ها از رنجی که می‌بردند، حرفی نزنند. علاوه بر این، شرم و ننگ ناشی از تجاوز، باعث می‌شد که بسیاری از قربانیان، سال‌ها در سکوت و انزوا زندگی کنند.

تلاش برای روشنگری

با گذشت زمان، تابوی سکوت در مورد تجاوز سربازان شوروی به زنان آلمانی شکسته شده است. تحقیقات جدیدی در مورد خشونت جنسی نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم در حال انجام است و برخی از قربانیان تجاوز، پس از سال‌ها سکوت، شهادت داده‌اند.

ساخت فیلم "ناشناس" (Anonyma - Eine Frau in Berlin) در سال 2008، تأثیر عمیقی در آلمان داشت و باعث شد که بسیاری از زنان قربانی تجاوز، جرات پیدا کنند تا پا پیش بگذارند و داستان خود را روایت کنند.

اسناد طبقه‌بندی شده و محدودیت‌های تحقیق

با وجود پیشرفت‌های اخیر، هنوز چالش‌ها و موانع زیادی در راه روشنگری در مورد تجاوز سربازان شوروی به زنان آلمانی وجود دارد. بسیاری از اسناد مربوط به این موضوع، همچنان طبقه‌بندی شده هستند و دسترسی به آن‌ها دشوار است.

علاوه بر این، پارلمان روسیه اخیراً قانونی تصویب کرده است که بر اساس آن، هر کس اسناد روسیه از جنگ جهانی دوم را برملا کند، ممکن است با جریمه یا پنج سال زندان مواجه شود. این قانون، می‌تواند تلاش‌های محققان برای بررسی این موضوع را با مشکل مواجه کند.

زخم‌هایی که التیام نمی‌یابند

تجاوز سربازان شوروی به زنان آلمانی، پیامدهای بلندمدت و ویرانگری برای قربانیان و جامعه آلمان داشت. بسیاری از زنان، دچار آسیب‌های روحی و روانی شدید شدند و سال‌ها با افسردگی، اضطراب و کابوس‌های شبانه دست و پنجه نرم کردند.

علاوه بر این، بارداری‌های ناخواسته و سقط جنین‌های غیرقانونی، مشکلات جدی برای زنان ایجاد کرد. بسیاری از کودکان متولد شده از تجاوز، با تبعیض و انزوا روبرو شدند.

تجاوز سربازان شوروی به زنان آلمانی، بخشی ناگوار از تاریخ جنگ جهانی دوم است که نباید فراموش شود. یادآوری این واقعه، نه تنها برای ادای احترام به قربانیان، بلکه برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی در آینده ضروری است.